ການອຸດໜູນບຳນານ
- ການອຸດໜູນບຳນານ ພາກລັດຖະກອນ
- ເງື່ອນໄຂການເກີດສິດ
- ກະສຽນອາຍຸ: ເພດຍິງ, ເພດຊາຍ ອາຍຸ 60 ປີຂື້ນໄປ.
- ປີການ 25 ປີຂຶ້ນໄປ
- ປີການ 20 ປີ ແລະ ກະສຽນອາຍຸ: ເພດຍິງ 50 ປີ ແລະ ເພດຊາຍ 55 ປີ, ຖ້າເຮັດວຽກກັບ ທາດເບື່ອລຽນຕິດແຕ່ 5 ປີຂຶ້ນໄປ, ເສຍອົງຄະປະເພດ 1-4 ຫຼື ເຮັດການກ່ອນປີ 1975.
- ການອຸດໜູນ ທີ່ຈະໄດ້ຮັບ
- ເງິນອຸດໜູນບຳນານເປັນລາຍເດືອນ;
- ການປິ່ນປົວສຸຂະພາບ ພ້ອມທັງຄອບຄົວ;
- ການອຸດໜູນເສຍຊີວິດ, ຖ້າວ່າຜູ້ຮັບບຳນານເສຍຊີວິດ
- ການອຸດໜູນສະມາຊິກຄອບຄົວ
- ການຄິດໄລ່ເງິນອຸດໜູນບຳນານ
ການຄິດໄລ່ເງິນອຸດໜູນບຳນານໃຫ້ເອົາອັດຕາສ່ວນຮ້ອຍອຸດໜູນບຳນານ ຄູນກັບ ເງິນເດືອນປະກັນ
ຕົນເດືອນສຸດທ້າຍ ຂອງຜູ້ກ່ຽວ. ຖ້າປີການຫາກເກີນ 1 ປີໃດຈະໄດ້ເພີ່ມ 1 ສ່ວນຮ້ອຍຂອງອັດຕາສ່ວນຮ້ອຍອຸດໜູນບຳນານ ຕາມກໍລະນີ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ.
|
ປີການ |
ກ່ອນປີ 1954 |
1955 - 1974 |
1975 ຫາ 2017 |
2018 ຫາ ປັດຈຸບັນ |
|
ສ່ວນຮ້ອຍບຳນານ |
ສ່ວນຮ້ອຍບຳນານ |
ສ່ວນຮ້ອຍບຳນານ |
ສ່ວນຮ້ອຍບຳນານ |
|
|
20 |
80 |
75 |
||
|
25 |
85 |
80 |
70 |
60 |
|
30 |
90 |
85 |
75 |
65 |
|
35 |
95 |
90 |
80 |
70 |
|
40 |
100 |
85 |
75 |
- ການອຸດໜູນບຳນານ ພາກວິສາຫະກິດ
- ເງື່ອນໄຂ ການເກີດສິດ
- ກະສຽນອາຍຸ: ເພດຍິງ, ເພດຊາຍ 60 ປີຂື້ນໄປ.
- ກະສຽນອາຍຸ: ເພດຍິງ 50 ປີ ແລະ ເພດຊາຍ 55 ປີ, ຖ້າເຮັດວຽກກັບທາດເບື່ອ ລຽນຕິດແຕ່ 5 ປີ ຂຶ້ນໄປ ແລະ ເສຍອົງຄະປະເພດ 1-4.
- ປີການປະກັນຕົນ 15 ປີ ຫຼື ຖອກເງິນສົມທົບ 180 ເດືອນຂຶ້ນໄປ;
- ປີການປະກັນຕົນ 5 ປີ ຫຼື ຖອກເງິນສົມທົບ 60 ເດືອນຂຶ້ນໄປ, ສຳລັບຜູ້ປະກັນຕົນ ທີ່ຂຶ້ນທະບຽນ ແລະ ຈ່າຍເງິນສົມທົບມາຮອດເດືອນ ຕຸລາ 2014.
- ການອຸດໜູນ ທີ່ຈະໄດ້ຮັບ
- ເງິນອຸດໜູນບຳນານເປັນລາຍເດືອນ;
- ການບໍລິການກວດ ແລະ ປິ່ນປົວສຸຂະພາບ ພ້ອມທັງຄອບຄົວ;
- ການອຸດໜູນເສຍຊີວິດ, ຖ້າວ່າຜູ້ຮັບບຳນານເສຍຊີວິດ;
- ການອຸດໜູນສະມາຊິກຄອບຄົວ.
- ສູດຄິດໄລ່ເງິນອຸດໜູນບຳນານ
ເງິນອຸດໜູນບຳນານ ເທົ່າກັບ ຄະແນນບຳນານທັງໝົດຂອງຜູ້ກ່ຽວ(1) ຄູນກັບ ເງິນເດືອນປະກັນຕົນສະເລ່ຍ ຄາດຄະເນຂອງຜູ້ປະກັນຕົນທັງໝົດ(2) ຄູນກັບ ດັດສະນີ(3).
(1). ຄະແນນບຳນານທັງໝົດຂອງຜູ້ກ່ຽວ
ຄະແນນບຳນານທັງໝົດ ເທົ່າກັບ ຄະແນນຈາກການຈ່າຍເງິນສົມທົບ ບວກກັບ ຄະແນນ ຈາກການຢຸດຈ່າຍເງິນສົມທົບຊົ່ວຄາວ ບວກກັບ ຄະແນນບຳນານນະໂຍບາຍ.
1.1 ຄະແນນຈາກການຖອກເງິນສົມທົບ
 ຄະແນນຈາກການຖອກເງິນສົມທົບ ເທົ່າກັບ ເງິນເດືອນປະກັນຕົນສະເລ່ຍຂອງຜູ້ກ່ຽວ ໃນໄລຍະ 1 ປີ ຫານກັບ ເງິນເດືອນ ປະກັນຕົນສະເລ່ຍຂອງຜູ້ປະກັນຕົນທັງໝົດ ໃນໄລຍະປີດຽວກັນ.
ການຄິດໄລ່ຄະແນນຈາກການຖອກເງິນສົມທົບ
|
ປີການ |
ເງິນເດືອນປະກັນຕົນ |
ເງິນເດືອນປະກັນຕົນສະເລ່ຍ |
ຄະແນນ |
ໝາຍເຫດ |
|
6/2001 |
1.000.000 |
438.351 |
1.33 |
ໄດ້ສົມທົບເງິນ 7 ເດືອນ |
|
2002 |
1.000.000 |
489.935 |
1.91 |
|
|
2003 |
1.000.000 |
538.428 |
1.71 |
|
|
2004 |
1.000.000 |
574.304 |
1.62 |
|
|
2005 |
1.000.000 |
626.219 |
1.60 |
|
|
2006 |
1.500.000 |
750.315 |
2.00 |
|
|
2007 |
1.500.000 |
785.190 |
1.91 |
|
|
2008 |
1.500.000 |
877.031 |
1.71 |
|
|
2009 |
1.500.000 |
924.186 |
1.62 |
|
|
2010 |
1.500.000 |
1.012.175 |
1.48 |
|
|
2011 |
1.500.000 |
1.061.162 |
1.41 |
|
|
2012 |
1.500.000 |
1.131.286 |
1.33 |
|
|
2013 |
2.000.000 |
1.392.423 |
1.44 |
|
|
2014 |
2.000.000 |
30/6/2015 |
1.2 ຄະແນນຈາກການຢຸດຈ່າຍເງິນສົມທົບຊົ່ວຄາວ
ການຢຸດຈ່າຍເງິນສົມທົບຊົ່ວຄາວດັ່ງກ່າວ ແມ່ນການຢຸດຈ່າຍເງິນສົມທົບໃນໄລຍະຮັບການອຸດໜູນໄລຍະສັ້ນເຊັ່ນ: ອຸດໜູນປ່ວຍການ, ອຸດໜູນອອກລູກ ຫຼື ຫຼຸລູກ, ອຸດໜູນເສຍ ກຳລັງແຮງງານຊົ່ວຄາວ ແລະ ອຸດໜູນວ່າງງານ. ໃນໄລຍະຮັບເງິນອຸດໜູນດັ່ງກ່າວເປັນໄລຍະຢຸດ ຈ່າຍເງິນສົມທົບ, ແຕ່ຖືວ່າເປັນຜູ້ປະກັນຕົນ ທີ່ຖອກເງິນສົມທົບປົກກະຕິ.
ຄະແນນຈາກການຢຸດຈ່າຍເງິນສົມທົບຊົ່ວຄາວ ເທົ່າກັບ ຄະແນນຈາກການຖອກເງິນສົມທົບ 24 ເດືອນ ກ່ອນໜ້າຮັບເງິນອຸດໜູນ ຫານກັບ 30 ວັນ ຄູນກັບ ຈຳນວນວັນ ທີ່ໄດ້ຮັບເງິນອຸດໜູນ.
1.3 ຄະແນນບຳນານນະໂຍບາຍ
ຜູ້ປະກັນຕົນ ທີ່ມີປີການປະກັນຕົນ 30 ປີລົງມາແມ່ນໄດ້ຮັບຄະແນນບຳນານນະໂຍບາຍ, ຊຶ່ງຄິດໄລ່ໃຫ້ ເທົ່າກັບ 0.5 ຄະແນນ ຄູນກັບ ຈຳນວນປີການປະກັນຕົນທຽບກັບ 30 ປີ.
ການຄິດໄລ່ຄະແນນບຳນານນະໂຍບາຍ
|
ປີການ |
ຄະແນນບຳນານ |
ປີການ |
ຄະແນນບຳນານ |
ປີການ |
ຄະແນນບຳນານ |
|
5 |
12,5 |
15 |
7,5 |
25 |
2,5 |
|
6 |
12 |
16 |
7 |
26 |
2 |
|
7 |
11,5 |
17 |
6,5 |
27 |
1,5 |
|
8 |
11 |
18 |
6 |
28 |
1 |
|
9 |
10,5 |
19 |
5,5 |
29 |
0,5 |
|
10 |
10 |
20 |
5 |
30 |
0 |
|
11 |
9,5 |
21 |
4,5 |
||
|
12 |
9 |
22 |
4 |
||
|
13 |
8,5 |
23 |
3,5 |
||
|
14 |
8 |
24 |
3 |
||
(2). ເງິນເດືອນປະກັນຕົນສະເລ່ຍຄາດຄະເນຂອງຜູ້ປະກັນຕົນທັງໝົດ
2.1 ເງິນເດືອນປະກັນຕົນສະເລ່ຍຂອງຜູ້ປະກັນຕົນທັງໝົດ ເທົ່າກັບ ເງິນເດືອນປະກັນຕົນຂອງ ຜູ້ປະກັນຕົນທັງໝົດໃນໄລຍະ 1 ປີ ຫານກັບ ຈຳນວນຄັ້ງຈ່າຍເງິນສົມທົບຂອງຜູ້ປະກັນຕົນ ໃນໄລຍະດຽວກັນ, ຊຶ່ງເອົາມານຳໃຊ້ເຂົ້າໃນການຄິດໄລ່ ຄະແນນຈາກການຈ່າຍເງິນສົມທົບ.
ຕົວຢ່າງ: ການຄິດໄລ່ເງິນເດືອນປະກັນຕົນສະເລ່ຍດັ່ງກ່າວແມ່ນໄດ້ນຳໃຊ້ ໂປຣແກຣມ, ຊຶ່ງປີ 2013 (ຄິດໄລ່ໃນວັນທີ 30/6/2014) ເທົ່າກັບ 1.392.423 ກີບ.
2.2 ເງິນເດືອນປະກັນຕົນສະເລ່ຍຄາດຄະເນຂອງຜູ້ປະກັນຕົນທັງໝົດ ເທົ່າກັບ ເງິນເດືອນປະກັນຕົນ ສະເລ່ຍຂອງຜູ້ປະກັນຕົນທັງໝົດ ບວກກັບ ອັດຕາການເໜັງຕີງທຽບໃສ່ປີສຸດທ້າຍ 1 ປີກ່ອນນັ້ນ, ຊຶ່ງ ເອົາມານຳໃຊ້ເຂົ້າໃນການຄິດໄລ່ ເງິນອຸດໜຸນບຳນານ.
(3). ດັດສະນີ
ດັດສະນີແມ່ນຕົວກຳນົດ ທີ່ເອົາໃຊ້ເຂົ້າໃນການຄິດໄລ່ເງິນອຸດໜູນບຳນານ, ຊຶ່ງສາມາດດັດ ປັບໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບສະພາບການເໜັງຕີງທາງດ້ານເສດຖະກິດໃນແຕ່ລະໄລຍະ. ປະຈຸບັນໄດ້ກຳນົດດັດສະນີ ເທົ່າກັບ 2%.
- ການຄິດໄລ່ເງິນອຸດໜູນບຳນານ
- ເງິນອຸດໜູນບຳນານ ຂອງພະນັກງານບຳນານ ທີ່ໄດ້ຮັບເງິນບຳນານນຳພາກວິສາຫະກິດຜ່ານມາ ໃຫ້ຄິດໄລ່ ຕາມສູດຄິດໄລ່ເງິນອຸດໜູນ ບຳນານເກົ່າ, ແຕ່ໃຫ້ໃຊ້ດັດສະນີ ຕາມທີ່ກຳນົດໃໝ່.
- ຜູ້ປະກັນຕົນ ທີ່ເຂົ້າປະກັນສັງຄົມກ່ອນກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍການປະກັນສັງຄົມ, ຖ້າມີປີການປະກັນ ຕົນແຕ່ 5 ປີຂຶ້ນໄປແລ້ວກໍມີສິດ ໄດ້ຮັບການອຸດໜູນບຳນານ. ເງິນອຸດໜູນບຳນານແມ່ນໃຫ້ຄິດໄລ່ຕາມສູດ ຄິດໄລ່ເງິນ ອຸດໜູນບຳນານຂ້າງເທິງ. ແຕ່ຖ້າຜູ້ປະກັນຕົນຫາກຈ່າຍ ເງິນສົມທົບບໍ່ຄົບເງື່ອນໄຂບຳນານກໍຈະໄດ້ຮັບ ເງິນອຸດໜູນ ເທື່ອດຽວ ໂດຍໃຫ້ຄິດໄລ່ເທົ່າກັບ ຈຳນວນປີການປະກັນຕົນ ຄູນກັບ ໜຶ່ງເດືອນເຄິ່ງຂອງ ເງິນເດືອນປະກັນຕົນ ສະເລ່ຍໃນໄລຍະ 6 ເດືອນສຸດທ້າຍ ຂອງຜູ້ກ່ຽວ.
ຕົວຢ່າງ : ນ. ງາມ ເຂົ້າປະກັນສັງຄົມເດືອນ 1/2012 ອອກການເດືອນ 12/2015 ພໍດີອາຍຸໄດ້ 55 ປີ ແລະ ເງິນເດືອນປະກັນຕົນສະເລ່ຍ 2.000.000 ກີບ, ຄິດໄລ່ເງິນອຸດໜູນເທື່ອດຽວ?
ການຄິດໄລ່: 4 x 2.000.000 x 1,5 = 12.000.000 ກີບ
ຖ້າມີເງິນສົມທົບ 15 ປີຂຶ້ນໄປແລ້ວ ແຕ່ຍັງບໍ່ຮອດກະສຽນອາຍຸບຳນານ 3 ປີລົງມາ, ຍ້ອນສຸຂະພາບອ່ອນເພຍກໍສາມາດຮັບເງິນບຳນານໄດ້ ແຕ່ຖ້າວ່າກະສຽນອາຍຸຫາກຫຼຸດ 1 ປີໃດ ໃຫ້ຄິດໄລ່ເງິນບຳນານຫຼຸດ ລົງ 1% ຂອງເງິນບຳນານຜູ້ກ່ຽວ.
ຕົວຢ່າງ(1): ທ. ລໍ່ ເຂົ້າປະກັນສັງຄົມປີ 2012 ໄດ້ຖອກເງິນສົມທົບມາແລ້ວ 14 ປີ, ລາວຖືກຢຸດວຽກອາຍຸ 57 ປີ ຍ້ອນສຸຂະພາບອ່ອນເພຍ. ເງິນບຳນານຂອງລາວຈະຖືກຫຼຸດລົງ 3%(3 x 1%). ໝາຍຄວາມວ່າອາຍຸຂອງລາວຍັງບໍ່ເຖິງກະສຽນບຳນານ 3 ປີ (60 - 57 = 3 ປີ).
ຕົວຢ່າງ(2): ນ. ງາມ ເຂົ້າປະກັນສັງຄົມປີ 2015 ໄດ້ຖອກເງິນສົມທົບ 20 ປີ, ລາວຖືກຢຸດວຽກອາຍຸ 53 ປີ ຍ້ອນສຸຂະພາບອ່ອນເພຍ. ເງິນບຳນານຂອງລາວຈະຖືກຫຼຸດລົງ 2%(2 x 1%). ໝາຍຄວາມວ່າອາຍຸຂອງລາວຍັງບໍ່ເຖິງກະສຽນບຳນານ 2 ປີ (55 - 53 = 2 ປີ).
ໃນກໍລະນີີຜູ້ປະກັນຕົນຢຸດຖອກເງິນສົມທົບ ຫຼື ອອກວຽກກ່ອນກະສຽນອາຍຸບຳນານ, ເຖິງວ່າປີການ ປະກັນຕົນຈະຄົບຕາມເງື່ອນໄຂຮັບບຳນານກໍຕາມ ຜູ້ກ່ຽວຈະບໍ່ມີສິດຮັບເງິນອຸດໜູນບຳນານໄດ້ເທື່ອ. ໃນໄລ ຍະລໍຖ້າຮັບເງິນອຸດໜູນບຳນານນັ້ນສາມາດປະຕິບັດດັ່ງນີ້:
- ສະໝັກເຂົ້າເປັນຜູ້ປະກັນຕົນແບບສະໝັກໃຈນຳ ຫກປຊ ຈົນໄດ້ຮັບວຽກງານໃໝ່ ຫຼື ຈົນຮອດກະສຽນອາຍຸບຳນານ.
- ລໍຖ້າຮັບເງິນບຳນານ, ແຕ່ຈະເສຍສິດຮັບການອຸດໜູນປະກັນສັງຄົມໃນໄລຍະລໍຖ້າ.
ໃນກໍລະນີຜູ້ປະກັນຕົນຖືກຍ້າຍບ່ອນເຮັດວຽກຈາກລັດໄປເຮັດວຽກຢູ່ວິສາຫະກິດ, ຜູ້ກ່ຽວຕ້ອງສືບຕໍ່ຈ່າຍເງິນສົມທົບຕາມອັດຕາສົມທົບຂອງພາກວິສາຫະກິດ ແລະ ຮັບເງິນບຳນານນຳພາກວິສາຫະກິດ.
ໃນກໍລະນີຜູ້ປະກັນຕົນຖືກຍ້າຍບ່ອນເຮັດວຽກຈາກວິສາຫະກິດໄປເຮັດວຽກນຳລັດ, ຜູ້ກ່ຽວຕ້ອງສືບຕໍ່ຈ່າຍເງິນສົມທົບຕາມອັດຕາສົມທົບຂອງພາກລັດຖະກອນ ແລະ ຮັບເງິນບຳນານນຳພາກລັດຖະກອນ.
ໃນກໍລະນີີຜູ້ປະກັນຕົນຢຸດຖອກເງິນສົມທົບ ຫຼື ອອກວຽກກ່ອນກະສຽນອາຍຸບຳນານ ແລະ ປີການ ປະກັນຕົນກໍຍັງບໍ່ຄົບເງື່ອນໄຂບຳນານ, ຖ້າຢາກຮັບເງິນອຸດໜູນບຳນານໃຫ້ເຂົ້າເປັນຜູ້ປະກັນຕົນແບບສະ ໝັກໃຈ ເພື່ອສືບຕໍ່ຈ່າຍເງິນສົມທົບເຂົ້າ ກປຊ ໄປຈົນຮອດກະສຽນອາຍຸບຳນານ.
ເອກະສານ ທີ່ຕ້ອງໄດ້ປະກອບ
- ໃບສຳເນົາບັດປະກັນສັງຄົມ ຂອງຜູ້ປະກັນຕົນ;
- ຂໍ້ຕົກລົງວ່າດ້ວຍການອະນຸມັດອອກການ ( ຢຸດວຽກ ) ຂອງຜູ້ໃຊ້ແຮງງານ ( ສະບັບຕົ້ນ );
- ໃບຢັ້ງຢືນດ້ານການແພດ, ຖ້າຖືກຢຸດວຽກຍ້ອນສຸຂະພາບອ່ອນເພຍ;
- ຖ້າໃຫ້ຜູ້ຕາງໜ້າ ຍື່ນແບບຂໍຮັບເງິນອຸດໜູນແທນ ຕ້ອງອັດສຳເນົາ ບັດປະຈຳຕົວ ຫຼື ເອກະສານທາງການໃດໜຶ່ງ.